เมื่อเกิดการอักเสบเรื้อรังเป็นระยะเวลานาน ตับจะทำการซ่อมแซมตัวเอง กระบวนการซ่อมแซมจะสร้างเนื้อเยื่อพังผืดสะสมจนเกิดเป็นโรคตับแข็ง Cirrhosis หรือโรคตับแข็งนั้น ควรได้รับคำแนะนำทางด้านอาหารในผู้ป่วยตับแข็ง และผู้ที่มีอาการทางสมองจากตับแข็ง ภาวะที่ตับมีการก่อตัวของเนื้อเยื่อพังผืดส่วนเกิน อันเป็นผลจากภาวะตับอักเสบเรื้องรังจากสาเหตุต่าง ๆ เช่น โรคพิษสุราเรื้อรัง ไวรัสตับอักเสบเรื้อรัง หรือไขมันคั่งในตับ เป็นต้น เมื่อเกิดการอักเสบเรื้อรังเป็นระยะเวลานาน ตับจะทำการซ่อมแซมตัวเอง กระบวนการซ่อมแซมจะสร้างเนื้อเยื่อพังผืดสะสมจนเกิดเป็นโรคตับแข็ง ทำให้ตับไม่สามารถทำงานได้ปกติ โรคตับแข็งระยะท้ายๆเป็นภาวะที่เป็นอันตรายถึงชีวิต ทั้งยังเพิ่มความเสี่ยงของการเกิดมะเร็งตับอีกด้วย
อาหารต้องห้ามในผู้ป่วยตับแข็ง
- ผู้ป่วยตับแข็งอาจต้องเลี่ยงเกลือ โดยเฉพาะในรายที่บวมน้ำ
- ทั้งนี้ควรมีการกินอาหารให้เพียงพอ และสะอาดด้วย
- ควรทานอาหารที่สุกสะอาด ไม่ทิ้งค้าง แม้ทำใหม่ก็ตาม
- ไม่กินของหมักดอง
- ไม่กินเหล้า ยาดองเหล้า
- อย่ากินยาที่ไม่แน่ใจว่ามีผลต่อตับหรือไม่
- ขี้เหล็ก ควรทานในลักษณะแกงที่ทำสุกสะอาด ไม่ควรทานขี้เหล็กในรูปแบบอื่น
- เห็ดบางอย่างมีพิษ ควรทานเฉพาะเห็ดที่คนทั่วไปทาน รู้จักกันดี
- ไม่ควรลองอาหารแปลก ๆ เพราะอาจมีพิษต่อตับ
- ไม่ควรทาน พริกป่น ถั่วป่น ข้าวโพดแห้งที่ทิ้งค้าง เพราะอาจมีเชื้อราอะฟลาท็อกซิน ซึ่งเป็นเชื้อราที่ทำให้เกิดมะเร็งตับได้
- การให้วิตามิน สารลดการทำลายตัวเอง สารต้านอนุมูลอิสระ (antioxidants) และอาหารเสริมอื่นยังไม่เป็นที่ยอมรับ บ้างแนะนำให้วิตามินอีเสริมในผู้ป่วยตับอักเสบจากไวรัสตับอักเสบซี (hepatitis C)
การเปลี่ยนตับ LIVER TRANSPLANTATION
ตามที่กล่าวข้างต้น การเปลี่ยนตับใหม่ จากผู้ป่วยที่เสียชีวิต หรือ มีอาการสมองรุนแรงใกล้เสียชีวิต (ปัจจุบันเริ่มมีรายงานบริจาคตับครึ่งหนึ่งให้กันด้วย แต่ยังไม่เป็นวิธีมาตรฐาน) ผลการเปลี่ยนตับของต่างประเทศ ตับเริ่มดีขึ้นมากถึง 80% และอายุยืนยาวมากกว่า 5 ปีเลยทีเดียว เมื่อเทียบกับโอกาสเสียชีวิตในโรคตับแข็งระยะท้าย ๆ จากติดเชื้อ โรคที่เกี่ยวกับสมอง และการมีน้ำในท้องซึ่งรักษายาก ทั้งนี้ขึ้นกับสาเหตุด้วย เช่น ไวรัสตับอักเสบซี การดื่มเหล้า ในผู้ป่วยบางรายอาจมีอาการต่าง ๆ ดีขึ้นหลังการรักษา ไม่ต้องเปลี่ยนตับก็อาจดีขึ้นได้ อย่างไรก็ตามผลการเปลี่ยนตับของประเทศไทยได้ผลดีพอควร ทั้งนี้อยู่ระหว่างการรอรายงานสรุป
